TELEKOMUNIKASAUN NO INTERNET
TELEKOMUNIKASAUN
REDE KOMPUTADOR

Rede komputador
(Computer Network) mak koneksaun entre komputador sira ka dispositivu
teknológiku sira seluk (hanesan printer, smartphone, router) hodi partilha
informasaun, dadus, software, no rekursu seluk.
Iha mundu modernu ne’e,
rede komputador sai estrutura importante iha eskola, empreza, governu no
komunidade. Tamba rede, ema bele ko’alia ho email, uza internet, ka foti
dokumentu ba komputador seluk ho fasil no lais.
Rede Komputador mak
sistema ne’ebé kompostu husi komputador barak ka dispozitivu teknológiku sira
ne’ebé konekta ho meiu komunikasaun (kabel ka wireless) atu partilha dadus no
rekursu.
Elementu Principal Rede
Komputador
Rede komputador iha
elementu importante sira:
·
Komputador/Client
– Uza ba partilha dadus.
·
Server –kontrola
no fó servisus ba kliente
·
dispozitivu de
Rede – Router, switch, hub, modem.
·
Media
Transmisaun – Kabel (UTP, coaxial), wireless.
·
Software de Rede
– Sistema operativu (Windows Server, Linux), aplikasaun FTP, HTTP, DNS.
Tipu Rede Komputador
·
PAN (Personal Area
Network) – Ex: Bluetooth iha telefone.
·
LAN (Local Area Network) – Rede iha sala,
eskola.
·
MAN (Metropolitan Area Network) – Rede iha
cidade.
·
WAN (Wide Area
Network) – Ex: Rede Internasionál, Internet.
·
WLAN (Wireless
LAN) – LAN ho teknologia Wi-Fi.
Topologia Rede
Topologia mak manera
rede estrutura no konekta:
·
Bus – Sira
konekta iha linha ida.
·
Star –
Komputador sira konekta ba switch/hub.
·
Ring – Formasaun
oin kilat/ziru.
·
Mesh –
Komputador hotu konekta ba malu.
·
Hybrid –
Kombinasaun topologia sira.
Vantajen Rede Komputador
·
Partilha Dadus –
Bele foti dokumentu entre PC sira.
·
Partilha Rekursu
– Printer, scanner uza husi komputador barak.
·
Efisiénsia Servisu – Komunikasaun la presiza
buka USB deit.
·
Seguransa Dadus
– Bele salva iha server ho backup.
·
Komunikasaun
Rápida – Chat, email, video call.
Dezavantajen Rede Komputador
·
Ataque
Sibernétiku – Rede vulnerável ba hacker se la proteje.
·
Depende
Teknolojia – Se server ka router estraga, sistema para.
·
Kustu
Instalasaun – Kabel, perangkat de rede, no konfigurasaun.
·
Presiza
manutensaun – Bele presiza teknisi profisionál.
·
Kompleksidade
admin – Presiza halo kontrol no monitorizasaun.
Meiu Transmisaun Rede
·
Kabelado (Wired)
·
Kabel UTP
(Ethernet), coaxial, fibra ótika.
Protokolu Rede
·
TCP/IP
(Transmission Control Protocol/Internet Protocol) – Padrãu internet.
·
HTTP/HTTPS – Uza
ba website.
·
FTP (File
Transfer Protocol) – Uza ba foti file.
·
DNS (Domain Name
System) – Tradu email/website ba IP.
Protokolu sira ne’e
halo komunikasaun iha rede sai klaru no seguru.
Rede komputador tulun ita
iha era digital. Husi edukasaun to'o saúde, governu no negosiu, rede komputador
halo lia hotu sai lalais, baratu, no seguru.
INTERNET
BLOGGER

Iha tempu digital ida ne’e, blog mak meiu ne’ebé
efisiénsia atu partilha informasaun, ideia, no esperiénsia. Blogger mak
plataforma blogu grtuita ne’ebé fó asesu ba ema hotu atu kria blog rasik.
Plataforma ida ne’e ho ligasaun direta ho Google, fó utilizador oportunidade
atu publika kontéudu ba mundu internasionál. Blogger mak plataforma blogu
ne’ebé kria husi Google iha 1999. Blogger fó oportunidade ba ema kria no
publika blog online ho fasilidade, la presiza hatene kode programasaun.
Blogger mak plataforma online ne’ebé fó oportunidade
ba ema atu kria web página rasik atu partilha kontéudu.
Ita bele publika teksu, foto, video, link, no
dokumentu iha blog ida deit.
Estrutura Blog iha Blogger
· Dashboard
– Painel ba kontrol blog sira.
· Post
– Kontéudu/artikulu ida-idak ne’ebé publika.
· Pages
(Pajina) – Konténudu fixu hanesan “Kona ba Ami.”
· Tema
(Template) – Desain visual blog.
· Layout
– Estrutura visual (header, sidebar, footer).
· Komentáriu – Leitor bele husu ka responde.
Prosesu Kria Blog iha Blogger
· Tama
ba www.blogger.com
· Login
ho akun Google
· Klik "Create New Blog"
· Tau naran blog no alamat blog (URL)
· Hili
tema/design
· Komesa
publika artikulu
Benefísiu
Uza Blogger
· Gratuitu
– La presiza selu hosting.
· Uza
fasil – Interface amigavel.
· Integradu
ho Google – Bele liga ho Adsense, Drive, Analytics.
· SEO frendly – Konténudu bele hadomi Google
search.
· Seguransa
– Hosting ho Google server.
Tipu
Blog sira ne’ebé bele kria
· Blog
edukativu – Partilha materiál eskola, tutor online.
· Blog
teknológia – Review software, tips, tutorial.
· Blog viajen – Rekomendasaun ba turismu
lokal/internasionál.
· Blog
literáriu – Poesia, narasaun, estoria.
· Blog
negosiu – Promove produtu lokal, servisu.
· Blog
relijiozu – Refleksaun, mensajen, partilha spirituál.
Difikuldade
Uza Blogger
· Limita
ba desain – La fleksível hanesan WordPress.
· Kontrol
Google – Se Google hamos plataforma, blog bele lakon.
· Falta
plugin – La iha plugin seluk atu aumenta funsaun.
· Kustumer
fraku – Tema limitadu no edit difisil ba newbie.
· Depende
Internet – Uza presiza koneksaun di'ak.
Blogger nu'udar plataforma blog gráuita, fó
oportunidade ba ema hotu atu publika kontéudu online. Ho interface simple no
suportasaun husi Google, Blogger bele uza iha edukasaun, promosaun kultura,
jornalizmu no ekonomi digital.
Comments
Post a Comment