TELEKOMUNIKASAUN NO INTERNET

 TELEKOMUNIKASAUN

REDE KOMPUTADOR



Rede komputador (Computer Network) mak koneksaun entre komputador sira ka dispositivu teknológiku sira seluk (hanesan printer, smartphone, router) hodi partilha informasaun, dadus, software, no rekursu seluk.

Iha mundu modernu ne’e, rede komputador sai estrutura importante iha eskola, empreza, governu no komunidade. Tamba rede, ema bele ko’alia ho email, uza internet, ka foti dokumentu ba komputador seluk ho fasil no lais.

Rede Komputador mak sistema ne’ebé kompostu husi komputador barak ka dispozitivu teknológiku sira ne’ebé konekta ho meiu komunikasaun (kabel ka wireless) atu partilha dadus no rekursu.

Elementu Principal Rede Komputador

Rede komputador iha elementu importante sira:

·       Komputador/Client – Uza ba partilha dadus.

·       Server –kontrola no fó servisus ba kliente

·       dispozitivu de Rede – Router, switch, hub, modem.

·       Media Transmisaun – Kabel (UTP, coaxial), wireless.

·       Software de Rede – Sistema operativu (Windows Server, Linux), aplikasaun FTP, HTTP, DNS.

Tipu Rede Komputador

·       PAN (Personal Area Network) – Ex: Bluetooth iha telefone.

·        LAN (Local Area Network) – Rede iha sala, eskola.

·        MAN (Metropolitan Area Network) – Rede iha cidade.

·       WAN (Wide Area Network) – Ex: Rede Internasionál, Internet.

·       WLAN (Wireless LAN) – LAN ho teknologia Wi-Fi.

Topologia Rede

Topologia mak manera rede estrutura no konekta:

·       Bus – Sira konekta iha linha ida.

·       Star – Komputador sira konekta ba switch/hub.

·       Ring – Formasaun oin kilat/ziru.

·       Mesh – Komputador hotu konekta ba malu.

·       Hybrid – Kombinasaun topologia sira.

Vantajen Rede Komputador

·       Partilha Dadus – Bele foti dokumentu entre PC sira.

·       Partilha Rekursu – Printer, scanner uza husi komputador barak.

·        Efisiénsia Servisu – Komunikasaun la presiza buka USB deit.

·       Seguransa Dadus – Bele salva iha server ho backup.

·       Komunikasaun Rápida – Chat, email, video call.

Dezavantajen Rede Komputador

·       Ataque Sibernétiku – Rede vulnerável ba hacker se la proteje.

·       Depende Teknolojia – Se server ka router estraga, sistema para.

·       Kustu Instalasaun – Kabel, perangkat de rede, no konfigurasaun.

·       Presiza manutensaun – Bele presiza teknisi profisionál.

·       Kompleksidade admin – Presiza halo kontrol no monitorizasaun.

Meiu Transmisaun Rede

·       Kabelado (Wired)

·       Kabel UTP (Ethernet), coaxial, fibra ótika.

Protokolu Rede

·       TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) – Padrãu internet.

·       HTTP/HTTPS – Uza ba website.

·       FTP (File Transfer Protocol) – Uza ba foti file.

·       DNS (Domain Name System) – Tradu email/website ba IP.

Protokolu sira ne’e halo komunikasaun iha rede sai klaru no seguru.

Rede komputador tulun ita iha era digital. Husi edukasaun to'o saúde, governu no negosiu, rede komputador halo lia hotu sai lalais, baratu, no seguru.

 



 INTERNET

BLOGGER



 

Iha tempu digital ida ne’e, blog mak meiu ne’ebé efisiénsia atu partilha informasaun, ideia, no esperiénsia. Blogger mak plataforma blogu grtuita ne’ebé fó asesu ba ema hotu atu kria blog rasik. Plataforma ida ne’e ho ligasaun direta ho Google, fó utilizador oportunidade atu publika kontéudu ba mundu internasionál. Blogger mak plataforma blogu ne’ebé kria husi Google iha 1999. Blogger fó oportunidade ba ema kria no publika blog online ho fasilidade, la presiza hatene kode programasaun.

Blogger mak plataforma online ne’ebé fó oportunidade ba ema atu kria web página rasik atu partilha kontéudu.

Ita bele publika teksu, foto, video, link, no dokumentu iha blog ida deit.

 

Estrutura Blog iha Blogger

·       Dashboard – Painel ba kontrol blog sira.

·       Post – Kontéudu/artikulu ida-idak ne’ebé publika.

·       Pages (Pajina) – Konténudu fixu hanesan “Kona ba Ami.”

·       Tema (Template) – Desain visual blog.

·       Layout – Estrutura visual (header, sidebar, footer).

·        Komentáriu – Leitor bele husu ka responde.

 

 Prosesu Kria Blog iha Blogger

·       Tama ba www.blogger.com

·       Login ho akun Google

·        Klik "Create New Blog"

·        Tau naran blog no alamat blog (URL)

·       Hili tema/design

·       Komesa publika artikulu

Benefísiu Uza Blogger

 

·       Gratuitu – La presiza selu hosting.

·       Uza fasil – Interface amigavel.

·       Integradu ho Google – Bele liga ho Adsense, Drive, Analytics.

·        SEO frendly – Konténudu bele hadomi Google search.

·       Seguransa – Hosting ho Google server.

 

Tipu Blog sira ne’ebé bele kria

·       Blog edukativu – Partilha materiál eskola, tutor online.

·       Blog teknológia – Review software, tips, tutorial.

·        Blog viajen – Rekomendasaun ba turismu lokal/internasionál.

·       Blog literáriu – Poesia, narasaun, estoria.

·       Blog negosiu – Promove produtu lokal, servisu.

·       Blog relijiozu – Refleksaun, mensajen, partilha spirituál.

 

Difikuldade Uza Blogger

·       Limita ba desain – La fleksível hanesan WordPress.

·       Kontrol Google – Se Google hamos plataforma, blog bele lakon.

·       Falta plugin – La iha plugin seluk atu aumenta funsaun.

·       Kustumer fraku – Tema limitadu no edit difisil ba newbie.

·       Depende Internet – Uza presiza koneksaun di'ak.

 

 

Blogger nu'udar plataforma blog gráuita, fó oportunidade ba ema hotu atu publika kontéudu online. Ho interface simple no suportasaun husi Google, Blogger bele uza iha edukasaun, promosaun kultura, jornalizmu no ekonomi digital.

 


Comments

Popular posts from this blog

WINDOWS

ESPERANSA DEZENVOLVIMENTU SIENSIA TEKNOLOJIA TIMOR - LESTE IHA FUTURU

DATABASE